نمکستان : طعم بد دهان می تواند ناشی از انواع مختلفی از جمله مشکلات دندانی یا لثه، کم آبی بدن، داروها (مانند برخی آنتی بیوتیک ها و فشار خون بالا)، عفونت مخمر در دهان، وضعیت خود ایمنی یا عفونت دستگاه تنفسی باشد. بوی بد دهان و حس تغییر طعم نیز می تواند ناشی از برخی رژیم های کم کربوهیدرات باشد که منجر به تشکیل کتون ها می شود (مواد شیمیایی که بدن در اثر نفس آزاد می شوند چون بدن چربی می سوزاند). کمبود یا تغییر در طعم دهان اغلب وقتی اتفاق می افتد که چیزی در روند طبیعی طعم آن دخالت می کند. احساس سلیقه شما و طعم دهنده های شما نتیجه ترکیبی از حس بو و نورون های حسی در جوانه های طعم در دهان شماست که به مغز می گویند چه موادی را مزه می کنید.
جوانه های طعم دار می توانند طعم های شیرین ، شور ، ترش و تلخ را تشخیص دهند. بعضی از افراد نسبت به مزه های تلخ حساس تر هستند زیرا می توانند یک ترکیب تلخ به نام فنیل تیتوکاربامید (PTC) را بچشید، که سایر افراد یا اصلاً آن را طعم متوجه نمی شوند یا فقط آن را به طرز متوسطی تشخیص می دهند. هر فرد با حدود ۱۰،۰۰۰ جوانه چشایی در دهانش به دنیا می آید، این تعداد با افزایش سن کم می شود. به همین دلیل است که افراد مسن نسبت به کودکان معمولاً کم تر مزه ها تشخیص می دهند.
دلایل عمده طعم تلخ در دهان شامل استفراغ و ریفلاکس اسید است، اما این شرایط به طور کلی باعث ایجاد طعم تلخ دائمی نمی شود. بارداری یا مصرف برخی داروهای خاص مانند آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث طعم تلخ موقت در دهان نیز شود. حس چشایی شما می تواند به طور دائم از سیگار کشیدن طولانی مدت یا آسیب دیدگی به دهان، بینی یا سر مختل شود. از آنجا که طعم تلخ در دهان می تواند نشانه عفونت یا بیماری دیگر باشد، باید سریع به دنبال مراقبت های پزشکی باشید و در مورد علائم با پزشک متخصص صحبت کنید. اگر طعم تلخ ادامه دار باشد، عود کند یا باعث نگرانی شما شود ، باید به پزشک مراجعه کرده و علائم خود را با او درمیان بگذارید.
چه علائم دیگری با طعم تلخ در دهان رخ می دهد؟
طعم تلخ در دهان ممکن است به خودی خود یا با علائم دیگری رخ دهد که بسته به بیماری زمینه ای، اختلال یا وضعیت آن متفاوت است. علائمی که ممکن است با طعم تلخ همراه باشد عبارتند از بوی بد دهان، خونریزی لثه، تغییر در حرکات صورت به دلیل اختلال در عملکرد عصب صورت، خشکی دهان، ترشح بیش از حد بزاق، علائم مانند آنفولانزا (خستگی ، تب ، گلودرد ، سردرد ، سرفه ، درد و درد)، کاهش اشتها، تضعیف حس بویایی، کیپ شدن بینی، تورم و ملتهب شدن لوزه و استفراغ.
برخی علائم جدی که ممکن است زندگی را در وضعیت خطرناک قرار دهد :
در برخی موارد، طعم تلخ می تواند وضعیت جدی یا تهدید کننده زندگی را نشان دهد که باید فوراً در شرایط اضطراری مانند مصرف یک گیاه سمی یا مواد شیمیایی ارزیابی شود. اگر شما یا شخصی که در همراه شما است هر یک از این علائم تهدیدآمیز را از خود بروز داد با اورژانس تماس بگیرید این علائم عبارتند از تغییر سطح هوشیاری و احساس سردرگمی یا گیجی، مشکل در تنفس، خس خس سینه یا تنگی نفس، عدم توانایی در بلع، فلج یا افتادگی صورت، لکنت زبان، تورم ناگهانی دهان، لب ها و زبان.
چه عواملی باعث ایجاد طعم تلخ در دهان می شود؟
فرایند تشخیص طعم شامل هزاران نورون حسی است که در جوانه های طعم شما و در قسمت بالای بینی شما (سیستم بویایی) تعبیه شده است. این نورون ها آنچه را که می خورید و به مغز شما مزه می دهند، نشان می دهد. طعم تلخ در دهان می تواند ناشی از استعمال دخانیات، صدمات، بیماری ها یا شرایطی باشد که در روند طعم تداخل ایجاد می کند.
ممکن است وقتی بیماری زمینه ای مانند استفراغ برطرف شود، طعم تلخ دهان شما نیز بر طرف شود. با این وجود دلایل خاصی مانند مسمومیت شیمیایی و اختلالات خود ایمنی و عصبی می توانند جدی تر باشند یا منجر به طولانی تر شدن مشکلات طعم شوند. اگر داروهای خاصی را مصرف می کنید و گمان می کنید که ممکن است عامل ایجاد طعم تلخ باشد، در مورد علائم خود با پزشک خود صحبت کنید. این امکان وجود دارد که مصرف داروی دیگری این مشکل را برطرف کند.
شرایط شایع که می تواند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شود :
شرایط معمول و عادت روزمره که می تواند باعث طعم تلخ در دهان شما شود عبارتند از تنفس از طریق دهان، کم آبی، خشکی دهان، بارداری، سیگار کشیدن.
بیماری ها و اختلالی که می تواند باعث طعم تلخ در دهان شود :
احساس طعم تلخ یا تغییر یافته می تواند ناشی از برخی بیماری ها، اختلالات و شرایطی از جمله موارد زیر باشد:
- آلرژی و کیپ شدن بینی
- فلج بل (اختلال عصبی)
- التهاب لثه
- گلوکزیت (التهاب زبان)
- پولیپ های بینی (مانند بافت کیسه ای، رشد بافت های ملتهب)
- عفونت غده بزاقی
- سندرم سوژرن (اختلال خود ایمنی که باعث خشکی دهان و چشم ها می شود)
- عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی ، سینوزیت ، گلوگاه استرپ ، آنفولانزا یا فارنژیت
- کمبود ویتامین B12 یا کمبود روی
- استفراغ یا بیماری ریفلاکس معده (GERD)
تروما یا جراحاتی که می تواند باعث طعم تلخ در دهان شود :
احساس طعم تلخ یا تغییر یافته می تواند در اثر صدمات و صدمات ناشی شود:
- سوزاندن یا گاز گرفتن زبان
- آسیب دیدگی سر، بینی یا دهان
- آسیب به اعصاب حسی که ذائقه را درک می کنند.
- قرار گرفتن در معرض سمی مانند مصرف گیاه سمی یا مسمومیت شیمیایی مانند قرار گرفتن در معرض حشره کش ها
سایر دلایل ایجاد طعم تلخ در دهان :
طعم تلخ یا تغییر طعم می تواند ناشی از انواع دیگر شرایط باشد از جمله:
- استقاده از وسایل دندان پزشکی یا ارتودنسی مانند بریس
- جراحی دندان
- پرتودرمانی به سر یا گردن
- جراحی گوش، بینی یا گلو
داروهایی که می توانند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شوند :
احساس طعم تلخ در دهان می تواند ناشی از مصرف بسیاری از داروها باشد، به خصوص اگر آن ها به سرعت بلعیده نشوند و شروع به حل شدن در دهان کنند یا جویده شوند. داروها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- مهار کننده های استیل کولین استراز برای بیماری آلزایمر
- برونکودیلاتلاتور برای آسم و COPD
- کاپتوپریل (کاپوتن) برای فشار خون بالا و نارسایی قلبی
- برخی از آنتی بیوتیک ها مانند کلاریترومایسین (بایاکسین)
- شیمی درمانی مانند وینبلاستین (ولببان)، وینکروستین (اونکووین ، وینکاسر) و پروکاربازین (ماتولان)
- گریسوفولوین (گرلیوینوین V ، Gris-PEG) برای عفونت های قارچی پوستی
- لیتیوم (اسکالیت ، لیتوبید)
- پنی سیلامین (کوپریمین، دپن) برای آرتریت روماتوئید شدید و بیماری ویلسون
- ریفامپین (Rifadin ، Rimacane) برای سل یا جلوگیری از مننژیت باکتریایی
- داروهای تیروئید
برای تشخیص علت اصلی ایجاد طعم تلخ، پزشک یا پرستار از شما سؤالاتی درمورد علائمی که دارید خواهد پرسید. پاسخ کامل به این سؤال ها به شما کمک می کند تا علت طعم تلخ را تشخیص دهد:
- هرگونه تغییر در بافت، ظاهر و طعم زبان را شرح دهید. آیا تورم، زخم دهان یا ضایعات داشته اید؟
- آیا با مواد یا محیط های غیر معمول در تماس اخیر بوده اید؟
- تمام داروها ، مکمل ها و داروهای گیاهی را که مصرف می کنید ذکر کنید.
- آیا سیگار می کشی؟
- اولین بار چه زمانی طعم تلخ ظاهر شد؟
