علائم دندان درآوردن کودک به دلیل شکافته شدن لثه معمولا همراه با تب و درد است. این اتفاق در ماه‌های اول تولد می‌افتد و گاهی باعث نگرانی والدین از تب کودک میشود. اگر علائم آن را به‌خوبی بشناسید و راه‌کار‌های کاهش درد و تب را انجام دهید، دیگر نیازی به نگرانی و مراجعه به پزشک ندارید.
مهم‌ترین علائم دندان درآوردن کودک
کودک وقتی به سن مناسب برای دندان درآوردن برسد کم‌کم علائمی از خود نشان می‌دهد؛ اما این علامت‌ها حداقل ۵ روز قبل از بیرون آمدن دندان بیشتر می‌شوند. در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
مکیدن بیشتر
مکیدن یک واکنش طبیعی در کودک برای کم‌تر شدن درد خروج دندان است.
گازگرفتن بیشتر
کودک هر چیزی که در اختیار داشته باشد را گاز می‌گیرد تا فشار روی لثه‌ها کم‌تر شود. در این مدت همه‌ی اسباب‌بازی‌ها و انگشتان او را مرتبا شستشو دهید تا کاملا تمیز باشند.
کاهش اشتها
درد زیاد لثه باعث کاهش اشتها میشود. کودکان معمولا حین بیماری علاقه‌ی خود به غذا را از دست می‌دهند. علائم دندان درآوردن نیز مانند بیماری است.
متورم شدن لثه
لثه به دلیل شکافته شدن و خروج دندان به‌شدت قرمز شده و ورم می‌کند.
خروج شدید بزاق
افزایش بزاق دهان از دیگر علائم خارج‌شدن دندان است. در چند روز باقی‌مانده آبریزش از دهان کودک به‌شدت افزایش می‌یابد.
جوش و التهاب در اطراف دهان
با خروج بزاق دهان، ایجاد حساسیت و جوش در اطراف لب‌ها، گردن و گونه افزایش می‌یابد. در این چند روز مرتبا با یک پارچه‌ی تمیز و نرم بزاق را از روی پوست کودک پاک کنید.
بی‌خوابی و بدخوابی
درد و فشار روی لثه باعث ازبین‌رفتن خواب آرام و بی‌قراری کودک در طول شبانه‌روز میشود.
بالارفتن دمای بدن
تب دندان درآوردن نسبت به تبی که ناشی از عفونت و بیماری است، معمولا خفیف‌تر و مدت‌زمان آن کم‌تر است. اگر تب کودک از ۳۸ درجه بیشتر شد یا مدت‌زمان طولانی گذشت و دمای بدن او تغییری نکرد حتما برای معاینه نزد پزشک متخصص بروید.
بدخلق شدن کودک
در زمان بیماری معمولا همه‌ی ما حساس و کج خلق می‌شویم. کودکان نیز به دلیل فشار و دردی که روی لثه حس می‌کنند به‌شدت زودرنج و کج خلق خواهند شد. در این زمان نسبت به کودک مهربان‌تر باشید و با بازی و بغل کردن، تا جایی که می‌توانید حواس او را پرت کنید.
کشیدن گوش‌ها
شاید منطقی به نظر نیاید؛ اما در اکثر کودکان دیده شده که در روزهای قبل از خروج دندان گوش‌های خود را می‌کشند تا تسکینی برای درد لثه‌ها باشد.
علائم دندان درآوردن کودک شامل کدام موارد نیست
بسیاری از افراد اسهال و استفراغ و تب بالا را از علائم دندان درآوردن کودک می‌دانند؛ اما این موضوع کاملا نادرست است. هیچ اثبات علمی برای ایجاد اسهال و تب بالا در حین خروج دندان وجود ندارد و لازم است در صورت تداوم این علائم حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اسهال و استفراغ کودکان در این زمان میتواند به دلیل فروبردن هر وسیله و اسباب‌بازی در دهان باشد تا شاید کمی از درد لثه‌ها را کاهش دهد. این وسایل در صورت آلوده بودن میکروب را وارد بدن کودک کرده و او را بیمار می‌کنند. همان‌طور که قبلا بیان شد تمامی اسباب‌بازی‌ها و دستان کودک را مرتبا بشویید تا از بیمار شدن او تاحدامکان جلوگیری شود.
از دیگر مواردی که نشانه دندان درآوردن کودک نیست می‌توان به بدخلقی و بی‌قراری که مدت‌زمان زیادی طول بکشد یا التهابات و جوش‌های شدید در بدن او به وجود آید، اشاره کرد. در صورت مشاهده حتما به دکتر مراجعه کنید.
سایر علائم گفته شده درباره درآوردن دندان در کودکان که در کوتاه‌مدت از نشانه‌های خروج آن است، اگر همراه با اسهال، استفراغ، بی‌اشتهایی و تب بالای ۳۸ درجه باشد، و حداقل تا ۲۴ ساعت طول بکشد، میتواند دلیل بیماری باشد و در آن صورت مراجعه به پزشک لازم است.
سن دندان درآوردن نوزاد
به‌ندرت پیش‌آمده که نوازد تازه‌متولدشده دارای دندان شیری باشد. به‌طورکلی خارج‌شدن دندان در کودکان، معمولا از ۶ ماهگی شروع شده و در اکثر مواقع، ابتدا دندان‌های پیشین خارج میشود. البته سن خارج‌شدن دندان به عوامل ژنتیکی و وراثتی نیز بستگی دارد و ممکن است تا ۱۲ یا ۱۴ ماهگی هیچ دندانی بیرون نیاید.
درصورتی‌که تا ۱۸ ماهگی دندانی بیرون نیاید و هیچ نشانه‌ای از وجود آن در لثه نباشد احتمال وجود بیماری‌های تغذیه‌ای و زمینه‌ای در کودک بالا می‌رود و لازم است نسب به تشخیص و درمان این موضوع اقدام کنید.
ترتیب دندان درآوردن نوزادان
رویش دندان‌ها میتواند در هر کودک متفاوت باشد؛ اما طبق شواهد موجود، ترتیب زیر معمولی‌ترین سن برای درآمدن آن‌ها است.
- اولین دندان‌هایی که در سنین ۵ تا ۷ ماهگی بیرون می‌آیند، معمولا دندان‌های جلویی پایین است.
- بعد از آن دندان‌هایی که در ۶ تا ۸ ماهگی از لثه خارج می‌شوند در قسمت جلو و بالا قرار دارند.
- ۹ تا ۱۱ ماهگی زمان رویش دندان‌های پیش جانبی بالایی است.
- ۱۰ تا ۱۲ ماهگی زمان رویش دندان‌های پیش جانبی پایینی است.
- ۱۲ تا ۱۶ ماهگی دندان‌های آسیاب اول بیرون می‌آیند.
- ۱۶ تا ۲۰ ماهگی زمان رویش دندان نیش است.
- ۲۰ تا ۳۰ ماهگی دندان‌های آسیاب دوم ظاهر می‌شوند.
اگر کودک مشکل و بیماری زمینه‌ای نداشته باشد نهایتا تا سن ۲ یا ۳ سالگی همه‌ی دندان‌های شیری را خواهد داشت.
درمان تب دندان درآوردن نوزاد
این تب معمولا زیر ۳۸ درجه است و می‌توان با روش‌های خانگی آن را پایین آورد.
- مصرف مایعات برای درمان تب کودک مفید است. اما از دادن آبمیوه به آن‌ها خودداری کنید.
- هوای محیط را خنک نگه‌دارید تا دمای بدن کودک بالا نرود.
- کودک را با آب سرد حمام نکنید؛ زیرا باعث لرز میشود.
- هرچند ساعت یک‌بار کودک را پاشویه کنید.
گزینه‌های مهم برای تسکین درد علائم دندان درآوردن کودک
به نقل از پزشک اطفال علائم دندان درآوردن کودک که باعث ناراحتی او میشود را می‌توان تا حدی کاهش داد. در ادامه به بیان این موارد می‌پردازیم:
- پارچه‌ی تمیز و خیس را درون فریز قرار داده تا یخ ببندد و درد لثه‌ی کودک با گازگرفتن آن کمی تسکین یابد.
- از لثه سفت کن استفاده کنید. بهتر است برای تأثیر بیشتر، آن را درون یخچال قرار داده تا کمی خنک شود. (انجماد برای مواد پلاستیکی خوب نیست. پس، از گذاشتن آن در فریزر خودداری کنید)
- قاشق فلزی را درون یخچال قرار داده تا خنک شود و سپس آن را به دست کودک دهید تا با جویدن قاشق کمی احساس تسکین کند.
علائم دندان درآوردن کودک معمولا از ۷ ماهگی شروع شده و با درد و ناراحتی همراه است. کودکان در این زمان دچار تب، کم‌اشتهایی، میل شدید به گازگرفتن، مکیدن زیاد، بدخلقی و … می‌شوند. این علائم در ۵ روز آخر خارج‌شدن دندان، بیشتر دیده می‌شوند. اما اگر کودک به طور مرتب دچار اسهال، استفراغ و تب بالای ۳۸ درجه باشد نمی‌توان آن را فقط به رویش دندان نسبت داد. در این موارد باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
راهی برای درمان صددرصد این علائم وجود ندارد و فقط می‌توان از طریق پاشویه، خنک‌کردن هوا، استفاده از لثه سفت کن و غیره این درد را کمی تسکین داد. اگر اسهال و استفراغ در کودک شدید باشد، حتما برای درمان آن با پزشک مشورت کنید.
