بهتازگی تحقیقات جدیدی شروع شده تا تصویری از آلودگی هوا ترسیم کند که نهفقط برای قلب و ریهها بلکه بهطور بالقوه برای مغز نیز خطرناک است.
به گزارش نمکستان، روزنامه جام جم نوشت: «شهرهای زیادی در سراسر جهان با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکنند و بهیقین میتوان گفت دانشمندان هنوز نتوانستهاند راه حل مفید و سریعی برای آن پیدا کنند. جایگزین کردن سوختهای فسیلی با انرژیهای پاک و تجدیدپذیر، بهترین راه فرار از آلودگی هواست که پروژهای بلندمدت و هزینهبر است.
دانشمندان برای دههها میدانستند که آلودگی هوا اثراتی فراتر از تار شدن خطوط آسمان و سوزاندن ریهها دارد. ذرات ریز و گازهای موجود در هوای آلوده با آسم، بیماری قلبی، التهاب و انواع دیگر بیماریها مرتبط هستند اما نشان دادن این موضوع که این آلایندههای معلق میتواند اثرات تخریبکننده عصبی داشته باشد، پیچیدهتر است. بهتازگی تحقیقات جدیدی شروع شده تا تصویری از آلودگی هوا ترسیم کند که نهفقط برای قلب و ریهها بلکه بهطور بالقوه برای مغز نیز خطرناک است.
در سال۲۰۰۲ لیلیان کالدرون، سمشناس و آسیبشناس اعصاب، که در شرق کلانشهر مکزیکوسیتی، یکی از آلودهترین شهرهای جهان، شد و در دانشکده پزشکی این شهر تحصیل کرد، تصمیم گرفت مغز ۴۰سگ را که در درههای آلوده شهر یا در هوای پاک زندگی میکردند، بررسی کند. نتایج قابل توجه بود: مغز سگهای روستایی سالم به نظر میرسید. در حالی که در مغز سگهای شهری شروع تخریب عصبی در تولههای هشت ماهه دیده میشد.
این یافتهها دکتر کالدرون را بر آن داشت تا با همکاری دو دانشگاه مونتانا و دلواله در مکزیکو شروع به بررسی مغز انسان کند. پژوهشهای او در طول ۲۰سال گذشته نشان میدهد کودکانی که در مناطقی با کیفیت هوای پایین که بهندرت در محدوده سالم قرار میگیرد مانند مکزیکوسیتی بزرگ میشوند در معرض خطر ابتلا به آلزایمر و سایر بیماریهای عصبی در بزرگسالی هستند.
طی یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ که در مجله تحقیقات محیطی منتشر شد، کالدرون و همکارانش بیش از ۲۰۰مغز ساکنان مکزیکوسیتی را که هنگام مرگ بین ۱۱ماه تا ۴۰سال داشتند، بررسی کردند. همه مغزهایی که مورد مطالعه قرار گرفتند به جز یکی، حداقل آغاز تغییراتی را نشان دادند که دانشمندان پیشتر در مغز افراد مبتلا به آلزایمر یافته بودند. در مقام مقایسه، محققان مغز ۹ نفر را که در هوای پاک زندگی کرده و مردهاند را جمعآوری و بررسی کردند؛ همگی عادی بودند!
برخی محققان میگویند که مطالعات کالدرون و همکارانش گر چه جالب است اما به دور از قطعیت و محدود به مسائل روششناختی است. یکی از مهمترین چالشها در مطالعه ارتباط بین آلودگی هوا و سیستم عصبی، تاریخچه زندگی افراد و سبک زندگی آنهاست. به عنوان مثال، فردی که در ۶۰سالگی به پارکینسون مبتلا شده ممکن است در طول عمرش در سه شهر مختلف زندگی کرده باشد اما به طور کلی نمیتوان از نتیجه این پژوهش چشمپوشی کرد.
تحقیقات مرتبط دیگر
در تایوان، محققان ارتباط مثبتی بین خطر پارکینسون و آلودگی هوای مرتبط با ترافیک (اکسید نیتروژن و مونوکسید کربن) پیدا کردند. در دانمارک، نتایجی مشابه دریافت شد. یک گروه تحقیقاتی در کره جنوبی ارتباطی بین سطوح بالای اکسید نیتروژن و افزایش خطر ابتلا به پارکینسون پیدا کردند. گروه سوم در کانادا در یک مطالعه روی ساکنان انتاریو دریافتند که پارکینسون با سطوح بالای آلودگی هوا، بهویژه ۲/۵PM مرتبط است.»
